Dzisiejsze spotkanie jest wyjątkowe, ponieważ jest zorganizowane wspólnie przez ugrupowania opozycyjne.
Temat dzisiejszego spotkania brzmi dwuznacznie. Jesteśmy w takim momencie, w którym po doświadczeniach ostatnich dwóch lat oraz doświadczeniach kilku ostatnich miesięcy powinniśmy w zasadzie pogratulować osobom zaangażowanym w system edukacji sprostania ogromnym wyzwaniom. Polska edukacja została doświadczona przez te ostatnie lata i miesiące w sposób niezwykle dotkliwy. Zarówno miesiące pandemii, jak i ostatnie miesiące związane z wojną w Ukrainie i przybyciem do Polski kilkuset tysięcy uczniów i uczennic do polskiego systemu oświaty - to trudne doświadczenia, która mogą być ogromną szansą na skok cywilizacyjny w polskiej szkole i w oświacie.
Pandemia była szansą na skok cywilizacyjny, jeżeli chodzi o edukację cyfrową, na technologiczną zmianę jakościową w polskiej edukacji. Kwestia związana z wojną w Ukrainie i przybyciem dzieci ukraińskich do Polski to jest ogromna szansa, wciąż niewykorzystana, na rozwój edukacji wielokulturowej. Na rozwój szkoły jako miejsca nie tylko nauki, ale także opieki i włączania w życie społeczne. No i oczywiście oba te trudne doświadczenia powinny być okazją do docenienia roli i znaczenia nauczycieli i nauczycielek oraz wszystkich pracowników oświaty.
Na ich barki spadły te ogromne wyzwania. I fakt, że dziś możemy sobie w dużej mierze pogratulować przejścia przez te trudności, nie jest to zasługą polityki oświatowej a wręcz przeciwnie. Jest zasługą ludzkiego, wręcz prywatnego zaangażowania osób pracujących w oświacie.
Pragnę, aby kolejne nasze spotkania dotyczące przyszłości edukacji były rozmową o tym jak te wyzwania i jednocześnie szanse wykorzystać, żeby edukacja zmieniała się na lepsze. Ale żeby taką rozmowę móc uczciwie rozpocząć, musimy sobie także powiedzieć i zmierzyć się z zagrożeniami z jakimi mierzy się dziś system edukacji publicznej w Polsce.
Te zagrożenia dotyczą z jednej strony ewidentnego i nasilającego się kryzysu kadrowego w oświacie, który pogłębia się od lat i nie zaczął się wraz z pandemią. A jest związany wprost z wciąż niewystarczającym wynagrodzeniami w oświacie.
Ale te wyzwania i zagrożenia dotyczą także planów dotyczących zmian w edukacji publicznej. Mam tutaj na myśli projekt ustawy, który już ma numer druku i będzie pewnie wkrótce procedowany. Mowa tu o projekcie posła Wróblewskiego, który w zasadzie wzrusza fundamenty konstytucyjne polskiego systemu oświaty i rozumienia edukacji jako dobra wspólnego. Jest to w mojej ocenie taki krok w kierunku komercjalizacji czy prywatyzacji środków publicznych, na które powinny być przeznaczone na edukację.
Mamy wyzwania i zagrożenia związane z programem nauczania. Głośnym tematem jest historia i teraźniejszość, czyli demolowanie de facto edukacji z zakresu wiedzy o społeczeństwie. Mamy temat nośny związany z edukacją dla bezpieczeństwa. Ten temat pojawił się w kontekście zagrożeń czy wojny za naszą wschodnią granicą.
W mojej ocenie powinien być rozpatrywany nieco szerzej, nie tylko w zakresie dostępu do broni czy przywracania zajęć na strzelnicy. Edukacja dla bezpieczeństwa powinna być rozumiana szerzej, jako edukacja w zakresie cyberbezpieczeństwa, ale także dobrostanu i bezpieczeństwa psychicznego oraz psychologicznego, z którym wciąż polska szkoła i polscy uczniowie mają ogromny problem.
Z roku na rok rośnie liczba dziecięcych prób samobójczych, a polska szkoła wciąż na to wyzwanie nie odpowiedziała.
Nie będę dłużej tutaj wymieniać, bo liczę na to, że to państwo także dokonają tej diagnozy wyzwań i zagrożeń z jakimi mierzy się polski system oświaty. Natomiast chciałabym bardzo żebyśmy po tej diagnozie przedyskutowania, możliwych reakcji na te zagrożenia, wyszli stąd z takim poczuciem, że jesteśmy gotowi do rozmawiania także o tym jak nie tylko bronić polskiej publicznej edukacji przed tymi zagrożeniami, ale przekraczać je tak, żeby ona mogła się rozwijać.
Agnieszka Dziemianowicz-Bąk, posłanka
Sejm, 6 czerwca 2022 r. "(Nie)bezpieczna przyszłość edukacji publicznej w Polsce?" - debata w ramach Parlamentarnego Zespołu ds. Nauczycieli, Nauczycielek i Osób Pracujących w Oświacie